فاطمه معتمدی: همزمان با ۱۱ اردیبشهت ماه، روز جهانی کار و کارگر، روزنامه قدس بررسی مسائل، مشکلات و خواسته‌های این قشر زحکمتش و تأثیرگذار در اقتصاد استان را طی میزگردی با حضورمحسن شرکاء رئیس انجمن صنفی کارفرمایان خراسان رضوی، حمید زینلی دبیر کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی و رحمت الله پور موسی مسئول روابط عمومی کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار به عنوان نماینده جمعی از کارفرمایان و کارگران در دستور کار قرار داد.
هر چند از (متولیان) اداره تعاون و کار و رفاه اجتماعی استان نیز به عنوان یکی از اضلاع مهم و مؤثر حوزه کار و کارگری و نماینده دولت برای شرکت در این میزگرد دعوت شد، اما با وجود هماهنگی تلفنی و ارسال دعوت نامه این مهم محقق نشد.
این در حالی است که جامعه کارگری استان در شرایط کنونی رکود حاکم بر اقتصاد کشور با چالش‌های زیادی از جمله ضعف امنیت شغلی، تعدیل نیرو در واحدهای تولیدی، قراردادهای موقت و سفید امضا، بیمه نبودن و تأخیر در پرداخت حقوق روبه رو هستند.
تقابل کارگر و کارفرما!
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان خراسان رضوی در ابتدا اظهار داشت: این اعتقاد همیشه وجود دارد که دولت سهم خود را در مقوله کار و کارگری پرداخت نکرده است و همین مسئله سبب شده است در بسیاری از موارد کارگر و کارفرما مقابل هم قرار گیرند در حالی که معتقدیم کارگر و کارفرما و دولت همه یک خانواده هستند.
محسن شرکاء با بیان اینکه نیروی کار شریک کاری جامعه کارفرمایی است، افزود: این نگاه بر اساس قانون است که الزاماً تأمین شغل و امنیت آن با کارفرما باشد که البته این نوع نگاه هم برای خود کارگران و هم کارفرمایان مشکلاتی را ایجاد می‌کند. اما اگر دولت وظیفه و سهم خود را پرداخت کند، کارگر امنیت شغلی دارد.
سقوط اقتصاد مولد
وی با اشاره به موضوع قراردادهای کارگری خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه اقتصاد کشور سینوسی است اگر قراردادهای کارگری حذف شود و کارگران به عنوان نیروی کار دائمی واحد تلقی شوند در آن صورت اقتصاد مولد به سمت سقوط می‌رود چرا که این حوزه امنیت شغلی ندارد. با این توضیح که با تغییر دولت‌ها سیاست‌های اقتصادی نیز تغییر می‌کند و همه نیروها از صدر تا ذیل عوض می‌شوند.
وی در این خصوص که چه باید کرد،ادامه داد: کف کاری که در قانون مشخص شده ۷۲۰ روز است. اگر کارگری این کف را رعایت می‌کند، تأمین ضمانت دارد. بنابراین دولت باید برای این افراد یکسری حقوق در نظر بگیرد.
ضرورت حمایت کارتی دولت
شرکاء اضافه کرد: برای کارگری که بیش از ۷۲۰ روز کار می‌کند باید کارتی توسط دولت صادر شود تا از مزایایی مختلفی مانند تخفیف در نرخ کرایه، استفاده از حمل و نقل عمومی، امکان استفاده از تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین، تخفیف در قبوض آب، برق و گاز و درمان رایگان برخوردار شوند.
وی با بیان اینکه اگر این امتیازات ایجاد شود دیگر نیازی به افزایش حقوق نیست، یاد آور شد: اقتصاد علم است و مسائل آن را باید با فرمول‌های علمی حل کرد .
حقوق‌های معوقه یکساله و ۶ ماهه
وی گفت: (در تمام) دنیا برای افراد بالای ۶۰ سال حمل و نقل عمومی رایگان است. چرا در ایران اجرا نمی‌شود؟ چرا شرایط کارگری که در منطقه‌ای مانند خواف کار می‌کند با کارگری در تهران باید یکی باشد؟ کارگر باید در فضای کشور احساس امنیت شغلی و روانی داشته باشد. اکنون به خاطر شرایط اقتصادی، برخی واحدهای تولیدی با حقوق‌های معوقه ۶ ماهه و گاه تا یکساله کارگران روبه رو هستند که در این صورت هم کارفرما بدهکار بزرگ است و هم کارگر در بلاتکلیفی بسر می‌برد.
تورم رکودی خطرناک
وی اضافه کرد: دولت می‌گوید «کارگر و کارفرما» اما باید گفت خود دولت کجاست؟ نقشش چیست؟ و چرا سهم و وظیفه خود را انجام نمی‌دهد؟ در همین شرایط کنونی، هستند کارفرمایانی که با فروش خانه و مشکلات زیاد سعی در سرپا نگهداشتن واحد تولیدی و حفظ اشتغال کارگران موجود دارند، اما ضلع سوم که دولت باشد به وظیفه اش عمل نمی‌کند.
وی با بیان اینکه به شخصه نسبت به دولت یازدهم نقد دارم، گفت: هر چند نسبت به گذشته، اقدام‌های خوبی از سوی دولت در اموری مانند سرمایه گذاری در حوزه هایی مانند آهن انجام شده است. اما باید دید که تورم به چه قیمتی کاهش یافته است. شاید لازم باشد تورم به عنوان مثال ۱۵ درصدی باشد، اما چرخ اقتصاد و اشتغال نیز بچرخد. بنابراین اینکه فقط بر روی تورمی رکودی زوم شود، خطرناک است که البته آثار آن اکنون قابل دیدن است.
سیاست زدگی در خراسان رضوی
وی در این باره که با توجه به صنعتی بودن خراسان رضوی انتظار می‌رود شرایط کار در استان بهتر ازسایر استان‌های کشور باشد در حالی که این گونه نیست، گفت: سیاست زدگی در خراسان رضوی بمراتب بیشتر از دیگر استان‌های کشور است. با وجود تشرف سالانه ۲۷ میلیون مسافر و زائر به مشهد و وجود خورشید نورانی بارگاه منور رضوی، استان نباید شرایط فعلی را داشته باشد. باید سفره مردمی که در همجواری این امام همام زندگی می‌کنند، بزرگ‌تر از دیگر مناطق باشد ولی می‌بینید که این گونه نیست و اگر هم اتفاق می‌افتد، بسیار کند است. درآمدی که گردشگر در شهرهایی مانند اصفهان و یزد ایجاد می‌کند این ۲۷ میلیون مسافر و زائر در خراسان رضوی ایجاد نمی‌کند. پس مشخص است که یک جای کار ضعف دارد.
وی گفت: در استان اتفاقات نامیمونی رخ داده است که به دنبال آن ۲۷ هزار میلیارد تومان سرمایه مردم در موضوعاتی مانند پدیده، میزان و مؤسسه اعتباری ثامن الحجج درگیر شده و اعتماد مردمی از دست رفته است و جمعیتی که از این اوضاع لطمه دیدند کم نیستند. بنابراین امروز جذب سرمایه در استان خیلی سخت است و این به خاطر بی ثباتی سیاست‌های اقتصادی است.
وی با بیان اینکه همیشه نمی‌توان عملکرد گذشتگان را محکوم کرد، اضافه کرد: امروز مواردی مانند منطقه ویژه دوغارون، منطقه ویژه اقتصادی سرخس، صنعت خودرو سازی در استان با میلیاردها تومان سرمایه گذاری درست یا غلط وجود دارد. حالا اگر خط فکری و سیاسی مختلف است آیا نباید این سرمایه گذاری‌ها را آباد کرد و با رفع نواقص، آن را بهتر اداره کرد؟ بدون شک تنها راه نجات اقتصاد کشور تولید است.
وی در بخش دیگر اضافه کرد: دولت‌ها در کشور در امتداد هم نیستند به طوری که بعد از انقلاب حتی دو دولت را نمی‌توان پشت سر هم نام برد که ۹۰ درصد در امتداد دولت قبل حرکت کرده باشد و با تغییر هر دولت همه چیز از صفر شروع می‌شود و زمان زیادی صرف کوبیدن دولت قبل می‌شود. بنابراین شاهدیم که یک دولت مسکن مهر را می‌آورد، دولت بعد می‌گوید، اشتباه است. یک وزیر از نساجی حمایت می‌کند، وزیر بعد می‌گوید، چرا نساجی.
شرکاء با طرح این پرسش که چرا میزان اجرای هیچ یک از برنامه‌های توسعه کشور حتی به ۵۰ درصد هم نرسیده است، گفت: پیشنهاد می‌شود، دستگاهی مستقل، قدرتمند، متعهد به نظام و فراقوایی برای بازرسی و نظارت وضعیت حرکت دولت‌ها بر روی ریل توسعه و اجرای برنامه‌های توسعه کشور ایجاد شود تا هر جا مشخص شد انحراف و زاویه‌ای وجود دارد، مانع شود و کار را هدایت کند.
آمار نگران کننده بیکاری در استان
شرکاء در ادامه آمار افراد دریافت کننده بیمه بیکاری در استان را نگران کننده دانست وافزود: افزایش آمار دریافت کنندگان بیمه بیکاری جای نگرانی دارد. اگر آمار این بخش به روز رسانی و شمار افراد بیکار شده فاقد بیمه نیز اضافه شود، آمار افراد بیکار شده استان به عدد نگران کننده‌ای خواهد رسید. بنابراین مدیریت استان باید به صورت ستادی همانند زمان جنگ برای رفع مشکلات حوزه کار انجام وظیفه کند.
آمار غیر قابل اتکای شغل‌های ایجاد شده
دبیر کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی اظهار داشت: آنچه در شرایط کنونی لمس می‌شود، این است که جامعه کارگری با مشکلات بسیاری روبه رو است و کارگران برخی از کارخانه‌ها تا بیش از هفت ماه حقوق نگرفته اند.
در این شرایط (وقتی) یک واحد تولیدی توان پرداخت حقوق کارکنان خود را ندارد با این حال کارگرانش ماه‌ها بدون دریافت حقوق همچنان کار می‌کنند، چگونه این کارگاه و واحد تولیدی قبوضی مانند گاز را پرداخت کند؟ بنابراین باید پرسید این جا نقش دولت چیست و آیا دولت نمی‌تواند دو ماه از حقوق خود بگذرد وقتی کارگران بدون دریافت حقوق، ماه‌ها در این کارخانجات کار می‌کنند!
حمید زینلی با مقایسه وضعیت شهرک‌های صنعتی استان در دولت گذشته و دردولت فعلی گفت: اگر آماری از شمار کارگران واحدهای تولیدی واقع در شهرک‌های صنعتی و تمامی کارگاه‌های تولیدی و صنعتی استان در سال ۹۱ و وضعیت کنونی گرفته شود، آن وقت تفاوت‌ها در خصوص شمار افراد شاغل، و احدهای تعطیل شده و بیکاری واقعی مشخص می‌شود.
انفجار بیکاری
وی با اشاره به اینکه بیکاری به حد انفجار رسیده است و کارخانجات عمدتاً با مشکل تعدیل نیرو مواجهند، افزود: ما بشدت با مراجعه افراد بیکار شده روبه رو هستیم. به عنوان مثال آمار نیروهای شاغل یکی از کارخانجات استان از ۱۵۰ نفر در اسفند سال گذشته به ۱۵ نفر کاهش یافت که از این دست واحدها نمونه‌های زیادی وجود دارد.
وی تصریح کرد: در مقابل، ندیدیم که شرکتی افزایش و جذب نیرو داشته باشد. به جرئت می‌توان نام ده‌ها شرکت را به عنوان نمونه که بحث تعدیل نیرو در آن اعمال شده بیان کرد و در مقابل، دوستانی که خلاف این مسئله را مدعی هستند، نام ۱۰ شرکت صنعتی و تولیدی را که افزایش نیرو داشته‌اند، اعلام کنند.
وی در بخش دیگر با انتقاد از شرکت نکردن متولیان اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی در میزگرد روزنامه قدس گفت: این مسئله نشان از بی تفاوتی نسبت به مشکلات جامعه کارگری دارد.
دبیر کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان در ادامه خاطر نشان کرد: جای پرسش است که چرا خراسان رضوی از رتبه اول در سال ۹۱ به لحاظ عملکرد در حوزه کار تعاون و رفاه اجتماعی به جایگاه ۳۰ در بین استان‌های کشور تبدیل شده و مهم تر از آن اینکه آیا مسؤولی در استان پیگیر این اتفاق و تنزل شد که چرا باید خراسان رضوی با ۲۷ میلیون زائر داخلی و خارجی در سال به چنین وضعیتی دچار شود؟ چرا باید استان در همه شاخص‌ها مانند بیکاری، روابط کار و تعطیلی شرکت‌ها در ارزیابی تجمیع عملکرد وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی در جایگاه ۳۰ کشور قرار گیرد؟
وی اضافه کرد: چگونه استان‌های محرومی مانند خراسان جنوبی و قم که کویری است و یا هرمزگان رشد کرده‌اند، اما خراسان رضوی با این همه پتانسیل و صنعتی بودن و تشرف میلیونی زائران، تنزل کرده است!
کرامتی که رعایت نمی‌شود
وی درباره رعایت کرامت کارگران در مراجعه به اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی برای پیگیری پرونده و دعاوی خود تصریح کرد:این مسئله در گذشته بیشتر رعایت می‌شد و پذیرش پرونده‌ها به روز بود. کارگری که امروز شکایت می‌کرد، پرونده اش در کمتر از دو هفته رسیدگی می‌شد اما از سال گذشته با اینکه شکایات زیادی از ناحیه کارگران تعدیل شده از محیط کار برای پیگیری دریافت بیمه بیکاری وجود داشت، اما پیگیری این مسئله آنان را ماه‌ها با سرگردانی روبه رو کرد. در واقع روند رسیدگی از سال ۹۳ طولانی شده است.
وی اضافه کرد: در حوزه مشاغل سخت و زیان آور نیز گاه رسیدگی به پرونده‌ها چند ماه زمان می‌برد در حالی که در گذشته، کمتر بود. در زمان قبل نیاز به وکیل نبود، اما حالا کارگران راهنمایی می‌شوند به سمت گرفتن وکیل و این در حالی است که تأمین هزینه و حق الزحمه وکیل برای کارگری که پول ندارد، سخت است. همچنین در موضوع دریافت بیمه بیکاری با اینکه بسیاری از کارگران مشمول هستند، اما درست راهنمایی نمی‌شوند و برخی از آنان برای گرفتن بیمه بیکاری به مشکل برخورد کرده و نمی‌توانند از این حق قانونی خود استفاده کنند که یا مدت یک ماه آنان بدون اطلاع از قانون می‌گذرد و یا اینکه به کارگران اخراجی وعده بازگشت به کار از مجموعه اخراج شده، داده می‌شود که گاه این وعده محقق نشده و سبب می‌شود که کارگری که سال‌ها اشتغال داشته، نتواند از بیمه بیکاری استفاده کند.
سرگردانی کارگر و کارفرما
مسئول روابط عمومی کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار نیز گفت: در آستانه روز جهانی کارگر اولین انتظار جامعه کارگری این است که شرایط به گونه‌ای که مورد تأکید مقام معظم رهبری در نامگذاری سال است، مهیا شود تا بتوان با رونق تولید، نیروهای کار موجود را حفظ کرد و به سمت اشتغال زایی رفت.
رحمت الله پورموسی افزود: امروزه کارگر، امنیت شغلی ندارد و نه تنها کارگر بلکه کارفرما نیز از فردا و سرپا بودن واحد تولیدی خود بی خبر است.
وی با تأکید بر اینکه به هیچ عنوان سیاسی نیستیم و این مسائل عنوان شده، صنفی است که در هر دولتی باشد، مطرح می‌شود، گفت: اکنون در شرایطی هستیم که بیکاری بیداد می‌کند و با اینکه اکثر کارفرمایان انسان‌های شریفی هستند، اما گروهی نیز با سوء استفاده از شرایط، همین حداقل‌های حقوق و دستمزد که به هیچ عنوان تأمین کننده هزینه‌های زندگی کارگران نیست، پرداخت نمی‌کنند.
افزایش حوادث ناشی از کار
وی با بیان اینکه طبق استانداردهای کار، میزان ساعت کار کارگر نباید بیش از هشت ساعت باشد، گفت: این در حالی است که کارگران برای گذاران امور زندگی گاه تا ۱۶ یا۱۷ ساعت نیز کار می‌کنند که همین مسئله سبب شده است، حوادث ناشی از کار افزایش یابد.
وی در این باره که از رکود به عنوان تعدیل نیرو یاد می‌شود، اما این شرایط در سطح کلان کشور حاکم است با این حال وضعیت کاهش نیرو در خراسان رضوی بیشتر است، گفت: مسئله مدیریت خیلی مهم است. مجموعه کار و کارگری تحت پوشش وزاتخانه‌ای است که هر چند اصل کارش به هیچ عنوان سیاسی نیست اما متأسفانه بسیار سیاست زده است در حالی که وظیفه این وزارتخانه باید پیگیری مسائل صنفی کارگر و کارفرما باشد، ولی انتصاباتی در برخی استان‌ها دارد که مسائل سیاسی را زیاد کرده است.
وی با طرح این پرسش که چرا خراسان جنوبی با همه محرومیت‌ها در سال گذشته به لحاظ عملکرد در بین ادارات تعاون کار و رفاه اجتماعی کشور اول شده و خراسان رضوی با اینکه در سال ۹۱ اول بود در این ارزیابی در جایگاه ۳۰ کشور قرار گرفت، گفت: به این نتیجه می‌رسیم که در یک استان، مدیریت نقش بسیار مهمی دارد و حرف اول را می‌زند.
وی با بیان اینکه بخوبی از ظرفیت‌های استان استفاده نمی‌شود، یادآورشد: باید دید چرا بین تشکل‌های کارگری تفرقه افتاده است و آیا بحث سه جانبه گری در جلسات استانی رعایت می‌شود و نماینده بخش کارگری در این جلسات که در سطح استانداری برگزار می‌شود، حضور دارند و از آنان دعوت می‌شود؟
نظر شما